به بهانه خسارتهای ناشی از سیل اخیر
بالاخره چگونه میتوان ساختمان با کیفیت ساخت
بسمه تعالی
با سلام
احتراما" با تاسف زیاد در هفته های گذشته شاهد سیل در چند استان کشور و حتی پایتخت بودیم خسارتهای مالی و جانی زیادی آنهم در ایام جشن عید فطر برمردم مظلومان وارد شد ، خانوادهای زیادی عزادار شدند ، خانوادهای زیادی تقریبا تمام هستی شان را ازدست دادند در عوض از وزیر گرفته تا افراد پایین دست در امر ساخت وساز دنبال مقصر میگردند و یکشبه میخواهند با وضع قوانین جدید برای پیشگیری حوادث مشابه برای آینده اقدام کنند ، غافل از اینکه سیکل ساخت وساز در کشور مان بطور کلی مشکل دارد و در این سیستم مشکل دار هیچگاه راه حلی نمی توان پیدا کرد . همین سیکل غلط باعث شده است تمام نظام مهندسی های ساختمان استانهای کشور با وجود تلاش زیاد ، عملکرد ناموفق درارتقای کیفیت ساخت و ساز داشته باشند و این عملکرد ناموفق هیچ ارتباطی به احساس مسئولیت و یا عدم احساس مسئولیت مسئولان آن سازمانها ندارد . مسئولین نظام مهندسی ها و حتی مهندسین در گیر در امر ساخت وساز ، اکثرا" انسانهای متعهد و دلسوز ولی نتیجه کار شان چیزی است که شاهدیم و چه بسا باعث شرمندگی در پیشگاه مردم عزیزمان خواهد بود . مادامیکه سیکل موجود ساخت وساز اصلاح نشود ، همیشه بازنده اصلی بهره بردار و شرمنده و متهم اصلی مهندسین خواهند بود . برای روشن شدن موضوع ، سیستم موجود ساخت وساز را قدری باز میکنیم تا مسئله روشن شود چرا سیکل موجود غلط است . همانطوری که همگان تایید خواهید کرد بدلیل وجود سود کلان در بخش ساخت و ساز ، مخصوصا ساخت واحدهای مسکونی ، ویلا و تجاری و ... ، عملا افراد زیادی را در بخش ساخت وساز در گیرکرده است که مصرف کننده واقعی نبوده وفقط بخاطر سود کلان به این بخش آمده اند این افراد عموما" تخصص ساختمانی هم ندارند و رعایت مقررات و مشخصات فنی مربوطه را هم بخاطر هزینه ای که به آنها تحمیل میکند اعتقادی ندارند، این افراد فقط به ظاهر ساختمان خیلی بها میدهند به عبارتی فقط بسته بندی کالا برای آنها در اولویت است و اصلا به کیفیت و دوام محصول داخل بسته هیچ اهمیتی نمی دهند تا بتوانند با کمترین هزینه و بسرعت آنرا بفروش برسانند و پروژه جدیدی را در ادامه همان سیکل سود بیشتر شروع نمایند . از آنجاییکه سرمایه ، اصلی ترین نقش را درساخت وساز دارد، این افراد ، بصورت ناخود آگاه اصلی ترین نقش را درساخت وساز بازی میکنند و تقریبا همه سازمانها طوری عمل میکنند که این افراد را بخاطر ایجاد به ظاهر اشتغالی که میکنند در سیستم نگه دارند ، بنابراین اگرفردی که دراین سیستم درگیر میباشد و بخواهد وظیفه خودرا بدرستی انجام دهد و آن وظیفه با منافع این افراد در تعارض باشد حتما از سیستم حذف خواهد شد . حتما قبول دارید خیل عظیمی ازمهندسینی هستند (حقیقی و حقوقی ) که بجهت اینکه درطراحی ومحاسبات و حتی مکان یابی محل احداث پروژه ای احساس مسئولیت میکنند ورعایت استاندارها ومقررات های ملی ساخت وساز برای آنها یک اصل غیر قابل معامله میباشد ، به بهانه های واهی خانه نشین میشوند ودر عوض افرادی که فقط گاها نقاشی و یکسری کاغذ پاره را به اسم اسناد و مطالعات و نقشه های پروژه ارائه میدهند فرصت سرخاراندن هم ندارند ، این موضوع را عینا میشود دربخش نظارت ها هم تعمیم داد . این سیکل غلط هیچگاه درست نخواهد شد و هیچ سازمان و نهادی هم نمیتواند آنرا اصلاح کند ، اگر بخواهند سخت بگیرند این افراد سرمایه گذار از گردونه ساخت وساز کنار میروند و صورت مسئله پاک خواهد شد بنابراین تمام سازمانها ویا افراد مرتبط با ساخت وساز بیشتر سعی میکنند دوره ای که در داخل سیکل قرارگرفته اند بیشترین بهره را ببرند به عبارتی حداقل گلیم خود و یا سازمانشان را از آب بیرون بکشند .
........................................................................................................
راه حل
سیکل جدیدی را برای ساخت وساز شهری پیشنهاد میکنم ، سیکل برد برد نام دارد بدین منظور لازم است کل ساختمان به هنگام صدور جواز ساخت برای مدت عمر مفید ساختمان مثلاحداقل 50 سال توسط سازنده بیمه شود که تاریخ شروع بیمه از تاریخ صدور پایان کار توسط شهرداری خواهد بود ، اگر در هر زمانی مشکلی برای ساختمان پیش آمد بیمه موظف باشد آنرا بدون درخواست وجهی برطرف نماید وحتی اگر دوران رفع نقص طولانی باشد موظف باشد محلی مناسب برای سکونت بهره بردار مذکور درنظر بگیرد تا رفع نقص به پایان برسد . البته این پرداخت خسارت برای سیل، زلزله ، طوفان،رانش زمین وهرچیزی که به مبانی مطالعات قبل از طراحی و خود طراحی واجراءبر میگردد نیز شامل خواهد شد
تبصره : برای صدور سند مالکیت برای ساختمان مذکور داشتن بیمه نامه فوق الذکر الزامی خواهد بود.
با الزامی کردن قاعده فوق سیکل بصورت زیر اصلاح خواهد شد
1- ارزش واقعی ساختمانها به مدت زمانی که از بیمه شان باقی مانده است بستگی خواهد داشت بنابراین هرچقدر عمرساختمان بیشتر شود بدلیل کم شدن دوره بیمه ارزش آن نیز کم خواه شد. جلوی احتکار آپارتمانهای خالی گرفته خواهد شد
2- شرکت بیمه بدلیل اینکه پرداخت خسارت را به حداقل برساند ، اطلاعات تمامی عوامل درگیر در ساختمان مورد بیمه را از مهندسین طراح و ناظرین و حتی مجریان و سرمایه گذران را درپرونده بیمه ساختمان ثبت نموده و با هرپرداخت خسارت امتیاز منفی برای آنها در نظر میگیرد و حتی آنها را درلیست سیاه نیز قرارخواهد داد . این مهم باعث میشود همه در انجام وظیفه خود نهایت دقت را انجام بدهند که ناخواسته از گردونه حذف نشوند .
3- شرکت بیمه بدلیل اینکه پرداخت خسارت را به حداقل برساند با ایجاد تیم مهندسی قوی به کمک سازمان های نظام مهندسی ساختمان استانها آمده تا در مطالعات اولیه ونیز روند طراحی و حتی روند اجراء نظارت دقیق داشته باشد که بعد ها در عمل انجام شده ای قرار نگیرد ، با این سیکل بصورت خودکار افراد زیادی به تیم ساخت وساز اضافه خواهند شد و نوعی اشتغال بکاردر هر نقطه ای که ساخت وساز انجام خواهد شد ایجاد میگردد .
4- بعداز مدتی افراد شاخص و یا مهندسین مشاور شاخص در هر رشته ای به جامعه معرفی خواهند شد و به عبارتی احساس مسئولیت بالاتر برعکس حالت قبل ارزش بوده و افراد شایسته و مهندسین مشاور شایسته را از خانه نشینی بیرون آورده وبرعکس افراد خاطی را خانه نشین خواهد کرد .
5- ازآنجاییکه شایسته سالاری ملاک خواهد بود، بنابراین همه مهندسین ( حقیقی و حقوقی ) تلاش میکنند با مطالعات بیشتر و آموزش بیشتر روز بروز بر توانمندی و دانش خود اضافه کنند تا در رقابت عقب نمانند .
در خاتمه از دوستانی که حوصله کردند واین مقاله را مطالعه فرمودند تشکر میکنم و خواهش میکنم حتما اعلام نظر کنند تا انشاالله بعد از رفع نواقص روزی این موضوع در کشورمان اجرایی بشود
با تقدیم احترام
غلامحسینی
1394/5/5
